Gmina Krynice
Gminę Krynice leżącą w powiecie Tomaszów Lubelski tworzy 15 wsi: Antoniówka, Budy, Dąbrowa, Dzierążnia, Huta Dzierążyńska, Kolonia Partyzantów, Krynice, Majdan Krynicki, Majdan Sielec, Polanówka, Polany, Romanówka, Zaboreczno, Zadnoga i Zwiartów (dawniej Źwiartów).
Gmina Krynice powstała w roku 1809 jako gmina dominialna, podległa ówczesnemu właścicielowi (?) Zarębskiemu. W 1867 roku, z chwilą kolejnej reorganizacji administracyjnej utworzono terytorialną gminę Krynice, choć jej kształt także znacznie różnił się od obecnego. W skład gminy wchodziły wtedy: Krynice, Antoniówka, Dąbrowa, Dzierążnia, Budy [Dzierążyńskie], Huta [Dzierążyńska], Grabie [Antoniówka], Klocówka, Kryniczki, Majdan Krynicki, Karolówka, Namule, Niemirówek, Polany, Romanówka, Sielec, Majdan Sielecki i Zwiartów. Obejmowała, zatem obszar terytorialnie nieco większy od obecnego. Przez niemal całą swoją historię tereny obecnej gminy Krynice były podzielone pomiędzy różne jednostki administracyjne, tak kościelne jak i świeckie, co nie sprzyjało integracji omawianych terenów, będących swoistą mozaiką kulturową, narodowościową i religijną. Stan taki odcisnął swoje piętno w dziejach i kulturze miejscowej ludności. Gmina Krynice w swym obecnym kształcie powstała 1 stycznia 1973 roku na mocy Ustawy z dnia 29 listopada 1972 roku oraz Uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie z 5 grudnia 1972 roku. Składa się obecnie z 15 sołectw, z których 14 posiada status wsi oraz 1 kolonii (Kolonia Partyzantów).
Osadnictwo pradziejowe na terenie obecnej gminy Krynice.
Najstarsze ślady działalności człowieka z bliskiego sąsiedztwa gminy Krynice pochodzą ze schyłkowego paleolitu (XII-IX tys. p. Chr.), kiedy klimat po zlodowaceniach powoli ocieplał się. Rozwijała się wówczas roślinność leśno-tundrowa, z lasami brzozowymi i sosnowymi z domieszką wierzby i osiki. Lasy jednak zajmowały niewielkie obszary, a dominowały gatunki roślinności tundrowej lub stepowo-tundrowej z wyspami drzewiasto-krzaczastymi . W takich warunkach żyły renifery i mamuty, będące głównym pożywieniem ówczesnych ludzi. Odkryte w pobliskiej Tarnawatce wyroby krzemienne: 2 rylce i 2 wióry krzemienne, są zapewne pozostałością obozowiska ówczesnych myśliwych, którzy polowali na duże zwierzęta. Inne zabytki krzemienne zbliżone chronologicznie znaleziono w Wożuczynie, Komarowie Osadzie i Jezierni . Szczątki mamutów odkryto w nieodległym Masłomęczu, Zamościu i w Wolicy k/Hrubieszowa. W połowie IX tysiąclecia nastąpiło dalsze ocieplenie się klimatu, co spowodowało wielkie zmiany wśród miejscowej flory i fauny. Znacznie zwiększył się zasięg lasów, w których dużą rolę odgrywały drzewa liściaste: dąb, wiąz, jesion, lipa i leszczyna. Duże zwierzęta w części wymarły, jak np. mamut lub wywędrowały na północ, w poszukiwaniu chłodniejszych miejsc (renifer). W dorzeczu Wisły i Odry pojawiły się zwierzęta mniejsze, lecz za to liczniejsze, a zdobywanie pożywienia stało się łatwiejsze. Okres ten zwany środkową epoką kamienia (mezolitem) śladowo znany jest także z terenu Wożuczyna, gdzie zarejestrowano mikrolityczny wiórek krzemienny. Zabytki z tego okresu odkryto także w nieodległej Wolicy Brzozowej i Śniatyczach. W tym czasie narzędzia krzemienne były niewielkich rozmiarów, a wynikało to w znacznej mierze z polowań na małe zwierzęta za pomocą skutecznej broni - łuku...
Więcej o historii Krynic i innych miejscowości gminy w:
Józef Niedźwiedź, Ewa Niedźwiedź, Urszula Nowakowska, Dzieje miejscowości gminy Krynice, powiat tomaszowski, Zamość - Krynice 2013; format: A 4, oprawa: twarda, ilość stron: 176>>> Polecamy Dzieje Gmin Zamojszczyzny na FB
Publikację wzbogacają liczne zdjęcia archiwalne oraz współczesne fotografie Beaty Gałan-Smól.
Dzieje miejscowości gminy Krynice, powiat tomaszowski - Spis treści
- Wstęp
- Położenie geograficzne i klimat
- Rys historyczny
- Czasy najdawniejsze
- Okres wczesnohistoryczny (VI - poł. XIII w.)
- Okres historyczny (poł. XIII-XVIII w.)
- Okres nowożytny i współczesny (XIX-XX w.)
- Dzieje miejscowości
- ANTONIÓWKA
- BUDY
- DĄBROWA
- DZIERĄŻNIA
- HUTA DZIERĄŻYŃSKA
- KOLONIA PARTYZANTÓW
- KRYNICE
- MAJDAN KRYNICKI
- MAJDAN SIELEC
- POLANÓWKA
- POLANY
- ROMANÓWKA
- ZABORECZNO
- ZADNOGA
- ZWIARTÓW
- Wykaz skrótów
- Źródła
- Archiwalne
- Kartograficzne
- Opracowania w maszynopisie
- Literatura
- Indeks nazwisk
- Mapy
- Fotografie