Gmina Dołhobyczów

Gminę Dołhobyczów tworzy 25 wsi: Chłopiatyn, Chochłów, Dołhobyczów, Dłużniów, Gołębie, Honiatyn, Horodyszcze, Horoszczyce, Hulcze, Kadłubiska, Kościaszyn, Liski, Liwcze, Myców, Oszczów, Przewodów, Podhajczyki, Siekierzyńce, Sulimów, Witków, Wólka Poturzyńska, Wyżłów, Zaręka, Żabcze oraz Żniatyn.

Gmina Dołhobyczów w dzisiejszym kształcie powstała w roku 1867 z chwilą kolejnej reorganizacji administracyjnej Królestwa Polskiego. Kształt terytorialny ówczesnej gminy jednak znacznie różnił się od obecnego. W jej skład wchodziły bowiem jedynie miejscowości z północnej części obecnej gminy. Kilka innych miejscowości należało do gminy Poturzyn, zaś południowa część terenu obecnej gminy była wówczas w granicach Monarchii Austro-Węgierskiej, w obrębie tzw. Galicji. Przez niemal całą swoją historię omawiane tereny były podzielone pomiędzy różne jednostki administracyjne, tak kościelne jak i świeckie, co nie sprzyjało ich integracji. Stanowiły one swoistą mozaiką kulturową, narodowościową i religijną. Miało to oczywiście swoje odbicie w dziejach i kulturze miejscowej ludności.
Gmina Dołhobyczów w swym obecnym kształcie powstała 1 stycznia 1973 roku na mocy Ustawy z dnia 29 listopada 1972 roku oraz Uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie z 5 grudnia 1972 roku. Składa się z 27 sołectw, z których 25 posiada status wsi, a dalsze dwie: Kolonia Oszczów i Kolonia Dołhobyczów mają status kolonii. Niniejsze opracowanie zawiera dzieje wszystkich 25 miejscowości. Obie kolonie zostały włączone w obręb swoich macierzystych miejscowości.
Praca powstała w oparciu o źródła archiwalne z Państwowego Archiwum w Lublinie (Chełmski Konsystorz Grecko-Katolicki), Centralnego Państwowego Archiwum Historii Ukrainy we Lwowie (Księgi poborowe) oraz z Państwowego Archiwum w Zamościu (Księgi hipoteczne), źródła drukowane (rejestry poborowe i akta synodów różnowierczych) oraz literaturę, która została podana na końcu opracowania. Wiele cennych informacji uzyskano również ze źródeł kartograficznych, pochodzących z różnych okresów historycznych oraz z niepublikowanych prac magisterskich dotyczących tego terenu.

Więcej o historii Dołhobyczowa i innych miejscowości gminy w:

J. Niedźwiedź, E. Niedźwiedź i U. Nowakowska, Dzieje miejscowości gminy Dołhobyczów, powiat hrubieszowski, Dołhobyczów - Zamość 2006